Η όσφρηση και η ιχνηλασία είναι δυο λέξεις που είναι απόλυτα δεμένες μεταξύ τους. Όπως η όσφρηση, έτσι και η ικανότητα της ιχνηλασίας ενός σκύλου ιχνηλάτη είναι κληρονομική και διαφέρει από ράτσα σε ράτσα. Έχει αποδειχθεί κατά καιρούς από πειράματα που έχουν γίνει, ότι ο σκύλος έχει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες δυνατότερη όσφρηση από αυτή του ανθρώπου.
Η ικανότητα αυτή οφείλεται στην ιδεώδη προσαρμογή της μύτης του στην ανίχνευση ακόμα και των ελάχιστων μορίων χημικών ουσιών, οι οποίες είναι πολύ δύσκολα να ανιχνευτούν από τους ερευνητές στις χημικές αντιδράσεις που κάνουν στα εργαστήρια. Για ¨αυτό βλέπουμε οι σκύλοι να χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό ναρκωτικών ουσιών, βομβών, δηλητηρίων κ.τ.λ. Η όσφρηση του σκύλου τελειοποιείται όσο αυτός μεγαλώνει και αποκτά εμπειρίες συνεχώς, έως το τέλος της ζωής του.
Ένας σκύλος με καλή όσφρηση είναι και καλός ιχνηλάτης. Η επιτυχία στην ιχνηλασία βασίζεται περισσότερο στην ικανότητα του σκύλου να μπορεί να ξεχωρίζει τις διάφορες μυρωδιές. Έτσι λέμε πως ένας σκύλος είναι άριστος στην ιχνηλασία του λαγού, όταν έχει ανεπτυγμένες σε μεγάλο βαθμό τις οσφρητικές του ικανότητες, ώστε να ξεχωρίζει στο έδαφος τα ίχνη που έχουν πατηθεί συγκεκριμένου θηράματος, π.χ. λαγού, από τα ίχνη άλλων ζώων , αλεπού, ασβού, ζαρκαδιού κ.α, που έχουν διασταυρώσει τα πατήματά τους με τα δικά του. Όπως και τα ίχνη άλλου λαγού που έχει περπατήσει την ίδια περιοχή. Η όσφρηση τελειοποιείται με τη συνεχή άσκηση του σκύλου στην ιχνηλασία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλοι οι ιχνηλάτες αδιάκριτου ράτσας μπορούν να τελειοποιηθούν και να γίνουν άριστοι.
Αυτό εξαρτάται από τη κληρονομικότητα , την εξυπνάδα, τη ζωηράδα, τη δραστηριότητα, την ταχύτητα, την κυνηγετική μανία, το μυαλό, την υγεία, την προθυμία και διάφορα άλλα στοιχεία, που διαφέρουν από ράτσα σε ράτσα και τις χαρακτηρίζουν. Την ιχνηλασία τη χωρίζουμε σε δύο φάσεις. Η πρώτη είναι αυτή του ψαξίματος μέχρι το ξεφώλιασμα και η δεύτερη, η φάση της καταδίωξης.
Αυτός είναι ένας σοβαρός λόγος για να αγοράζουμε σκυλιά καθαρόαιμα, από κυνηγετικούς γονείς και μάλιστα από φυλές που είναι γνωστές στην Ελλάδα για την πολύ καλή τους όσφρηση και κάνουν για τα ελληνικά εδάφη. Θα βρούμε σε αυτές σε μεγάλο ποσοστό αυτά τα στοιχεία που θα διαμορφώσουν με το πέρασμα του χρόνου έναν άριστο ιχνηλάτη. Υπάρχουν πολύ παράγοντες που επηρεάζουν θετικά η αρνητικά την όσφρηση και την ιχνηλασία του σκύλου, όπως ο καιρός , ο αέρας και το έδαφος.
ΚΑΙΡΟΣ
Α) Αρνητικά: Η ζέστη σε μεγάλες θερμοκρασίες, ξηρός χωρίς υγρασία, δυνατές βροχές, παγωνιές, πάχνες, παγωμένο χιόνι, μόνιμη ομίχλη, βαριές συννεφιές.
Β) Θετικά: Αίθριος, δροσερός καιρός με κανονική θερμοκρασία, σιγανές χειμωνιάτικες βροχές, παγωνιά και πάχνη που λιώνει, ομίχλη η χιόνι που αρχίζει να πέφτει.
ΑΕΡΑΣ
Α)Αρνητικά: Κύριοι και δυνατοί βοριάδες , δυνατοί άνεμοι γενικώς, νοτιάδες, τα λαγουδάκια και η έγκυος λαγήνα, οπού δεν αφήνουν καθόλου μυρωδιά. Εδώ επεμβαίνει η φύση για την προστασία τους από τους διάφορους εχθρούς για να μπορέσουν να επιζήσουν.
Β)Θετικά: Όλοι οι μέτριοι άνεμοι εκτός του νοτιά, η άπνοια.
ΕΔΑΦΟΣ
Α) Αρνητικά: Έδαφος πιο ζεστό από την ατμόσφαιρα , ξερό, σκόνη, αμμουδιά, γυμνό χωρίς βλάστηση, βραχώδες, πετρώδες, μουχλιασμένα βρώμικα χόρτα, πρωτοβρόχια, πολύ υγρό μετά από δυνατή βροχή (όχι ψιχάλα), αντίθετα η σιγανή βροχή κρατάει τη μυρωδιά μέσα στο έδαφος για πολύ ώρα και ο σκύλος μυρίζει πιο εύκολα.
Β)Θετικά: έδαφος πιο κρύο από την ατμόσφαιρα, με κανονική υγρασία, με κοντή βλάστηση, λιβάδια με καθαρό γρασίδι. Οι άριστοι ιχνηλάτες με μεγάλη εμπειρία, εξυπνάδα και εξαιρετική όσφρηση, τις περισσότερες φορές καταφέρνουν να βρίσκουν το θήραμα κάτω από τις δύσκολες συνθήκες που αναφέραμε. Τα ανωτέρω αρνητικά στοιχεία που είναι περισσότερα των θετικών, αδικούν πολλές φορές, πολύ καλούς σκύλους, άριστους στο ξεφώλιασμα του θηράματος, αν τύχει να δοκιμαστούν από υποψήφιους αγοραστές, αντιθέτως, μέτρια σκυλιά που δοκιμάστηκαν σε καλές συνθήκες να πωληθούν σαν άριστα. Προσοχή λοιπόν όταν πρόκειται να δοκιμάσουμε κάποιο σκύλο, να λάβουμε υπόψη μας όλους τους ανωτέρω παράγοντες που αναφέραμε, ώστε η αξιολόγηση του να γίνει με σωστά κριτήρια.
